Czas
realizacji lekcji 90 min. (2 jednostki lekcyjne)
Cele
ogólne lekcji:
Poznanie zróżnicowania
religijnego i kulturowego ludności świata oraz wskazanie na mapie świata główne
kręgi kulturowe (cywilizacyjne).
Cele
szczegółowe:
a) Wiadomości
Uczeń zna:
§
terminy: religia, kultura,
§
zna religie
mające największą liczbę wyznawców na świecie,
§
rozumie fakt, iż religia (obok języka) jest
warunkiem istnienia kultury,
§
przyczyny zróżnicowania religijnego i kulturowego ludności świata,
§
charakterystyczne cechy głównych kręgów cywilizacyjnych,
§
przykłady państw jednolitych oraz zróżnicowanych pod względem
religijnym i kulturowym.
Uczeń wyjaśnia:
§
różnicę między religią monoteistyczną a politeistyczną,
§
wpływ wybranych religii na postawy społeczne i gospodarkę,
§
konsekwencje zróżnicowania religijnego i kulturowego ludności.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
§
formułować wnioski na podstawie wykresów i map,
§
określić wiek i zasięg występowania głównych religii świata,
§
pokazać na mapie najważniejsze ośrodki kultu
głównych religii,
§
wykazać
wpływ niektórych religii na życie i
gospodarkę wybranych państw
§
wskazać na mapie świata obszary, na których żyje znaczny odsetek
wyznawców poszczególnych religii globalnych.
c) Postawy:
§
kształcenie umiejętności komunikacji i współpracy w grupie.
§
rozbudzanie u uczniów tolerancji wobec innych kultur i religii.
Formy
pracy:
grupowa, indywidualna.
Metody
pracy:
burza mózgów, pogadanka
z elementami wykładu, praca z podręcznikiem,
Środki
dydaktyczne:
podręcznik, atlas
geograficzny, mapa ścienna fizyczna świata i Polski, karty pracy.
Przygotowanie
do lekcji
1. Tydzień przed
planowaną lekcją nauczyciel dzieli klasę na 7-osobowe grupy. Wręcza członkom grupy
instrukcje, które ułatwią zebranie najważniejszych informacji dotyczących
poszczególnych religii i wyznań (każdy członek zespołu będzie opracowywał
zagadnienia dotyczące innej religii/ innego wyznania: katolicyzmu,
protestantyzmu, prawosławia, islamu, judaizmu, buddyzmu lub hinduizmu).
2. Uczniowie,
korzystając z podręcznika, atlasu geograficznego, internetu lub innych
dostępnych źródeł, zbierają informacje dotyczące określonej religii/określonego
wyznania.e
4. Nauczyciel
kontroluje pracę zespołów ekspertów oraz pomaga w rozwiązywaniu pojawiających
się problemów.
5. Po upływie
wyznaczonego czasu uczniowie wracają do grup macierzystych i prezentują
materiał opracowany w zespołach eksperckich. Dzięki temu wszyscy uczniowie mogą
poznać charakterystyczne cechy głównych religii i wyznań świata.
Przebieg
lekcji:
Faza wprowadzająca
1. Czynności
organizacyjne.
2. Nauczyciel wprowadza
uczniów w tematykę zajęć i przedstawia cele lekcji.
3. Następnie zapisuje
na tablicy pytania: Czym jest religia? oraz Czym jest kultura? Uczniowie
podają propozycje definicji religii i kultury. Następnie na
podstawie diagramu przedstawiającego strukturę wyznaniową na świecie,
zamieszczonego w podręczniku wymieniają
główne religie świata.
4. Uczniowie siadają w
grupach wyznaczonych na poprzedniej lekcji. Nauczyciel wręcza każdemu z uczniów
kartę pracy dotyczącą religii lub wyznania, o których zbierał informacje.
Faza realizacyjna
1. Uczniowie na
podstawie zebranych wcześniej informacji oraz podręcznika samodzielnie uzupełniają
karty pracy. Mają na to 10 min.
2. Nauczyciel
kontroluje pracę uczniów. W razie potrzeby pomaga im i wyjaśnia wątpliwości.
3. Po upływie
wyznaczonego czasu uczniowie z poszczególnych grup opracowujący zagadnienia dotyczące
tej samej religii lub tego samego wyznania przesiadają się i tworzą zespoły
ekspertów.
Dyskutują nad
przygotowanym materiałem i wyjaśniają wątpliwości. Wspólnie zastanawiają
się, w jaki sposób
przekazać opracowane zagadnienia pozostałym członkom zespołów (czas na wykonanie
zadania – 10 min).
Faza podsumowująca
1. Nauczyciel zadaje
pytania sprawdzające stopień opanowania materiału przez uczniów, np.:
§
Jaki jest wpływ hinduizmu/islamu/buddyzmu/
chrześcijaństwa/judaizmu na gospodarkę i społeczeństwo?
§
Na których obszarach skupia się największa liczba
muzułmanów/hindusów/buddystów/
chrześcijan?
§
Gdzie znajdują się miejsca kultu głównych religii świata?
§
Jakimi cechami odznaczają się główne kręgi cywilizacyjne?
2. Nauczyciel ocenia
pracę uczniów.
Praca
domowa dla chętnych:
Na podstawie
najnowszych informacji przedstaw działania fundamentalistów islamskich na
świecie. Oceń ich działania w kontekście pokoju na świecie i relacji
międzyludzkich.
Grupa 1
Korzystając z
dostępnych źródeł (np. podręcznika, atlasu geograficznego, internetu),
zbierz najważniejsze
informacje dotyczące katolicyzmu.
Pytania pomocnicze:
• Jakie są główne
założenia katolicyzmu?
• Kiedy powstał
katolicyzm?
• Jaki jest wpływ katolicyzmu
na gospodarkę/społeczność?
• Gdzie znajdują się
główne miejsca kultu wyznawców katolicyzmu?
• Na których obszarach
skupia się największa liczba wyznawców katolicyzmu
(regiony/państwa)?
Grupa 2
Korzystając z
dostępnych źródeł (np. podręcznika, atlasu geograficznego, internetu),
zbierz najważniejsze
informacje dotyczące prawosławia.
Pytania pomocnicze:
• Jakie są główne
założenia prawosławia?
• Kiedy powstało
prawosławie?
• Jaki jest wpływ
prawosławia na gospodarkę/społeczność?
• Gdzie znajdują się
główne miejsca kultu wyznawców prawosławia?
• Na których obszarach
skupia się największa liczba wyznawców prawosławia
(regiony/państwa)?
Grupa 3
Korzystając z
dostępnych źródeł (np. podręcznika, atlasu geograficznego, internetu),
zbierz najważniejsze informacje
dotyczące protestantyzmu.
Pytania pomocnicze:
• Jakie są główne
założenia protestantyzmu?
• Kiedy powstał
protestantyzm?
• Jaki jest wpływ
protestantyzmu na gospodarkę/społeczność?
• Gdzie znajdują się
główne miejsca kultu wyznawców protestantyzmu?
• Na których obszarach
skupia się największa liczba protestantów
(regiony/państwa)?
Grupa 4
Korzystając z
dostępnych źródeł (np. podręcznika, atlasu geograficznego, internetu),
zbierz najważniejsze
informacje dotyczące islamu.
Pytania pomocnicze:
• Jakie są główne
założenia islamu?
• Kiedy powstał islam?
• Jaki jest wpływ
islamu na gospodarkę/społeczność?
• Gdzie znajdują się
główne miejsca kultu wyznawców islamu?
• Na których obszarach
skupia się największa liczba muzułmanów
(regiony/państwa)?
Grupa 5
Korzystając z
dostępnych źródeł (np. podręcznika, atlasu geograficznego, internetu),
zbierz najważniejsze
informacje dotyczące hinduizmu.
Pytania pomocnicze:
• Jakie są główne
założenia hinduizmu?
• Kiedy powstał
hinduizm?
• Jaki jest wpływ
hinduizmu na gospodarkę/społeczność?
• Gdzie znajdują się
główne miejsca kultu wyznawców hinduizmu?
• Na których obszarach
skupia się największa liczba wyznawców hinduizmu
(regiony/państwa)?
Grupa 6
Korzystając z
dostępnych źródeł (np. podręcznika, atlasu geograficznego, internetu),
zbierz najważniejsze
informacje dotyczące buddyzmu.
Pytania pomocnicze:
• Jakie są główne
założenia buddyzmu?
• Kiedy powstał
buddyzm?
• Jaki jest wpływ
buddyzmu na gospodarkę/społeczność?
• Gdzie znajdują się
główne miejsca kultu wyznawców buddyzmu?
• Na których obszarach
skupia się największa liczba buddystów
(regiony/państwa)?
Grupa 7
Korzystając z
dostępnych źródeł (np. podręcznika, atlasu geograficznego, internetu),
zbierz najważniejsze
informacje dotyczące judaizmu.
Pytania pomocnicze:
• Jakie są główne
założenia judaizmu?
• Kiedy powstał
judaizm?
• Jaki jest wpływ
judaizmu na gospodarkę/społeczność?
• Gdzie znajdują się
główne miejsca kultu wyznawców judaizmu?
• Na których obszarach
skupia się największa liczba wyznawców judaizmu
(regiony/państwa)?
Zajęcia przygotowała Tina Darulewska, nauczycielka geografii
